De link leggen tussen biodiversiteit en de gezondheid van leerlingen: dat was de ambitie van de B@seball-studie, waar GoodPlanet aan heeft bijgedragen omwille van haar nauwe contact met scholen. Het doel van dit onderzoek was te onderzoeken of biodiversiteit in de schoolomgeving invloed kan hebben op de gezondheid van kinderen, zowel mentaal, fysiek als cognitief. Meer dan 500 leerlingen uit het 5e en 6e leerjaar van 37 Belgische scholen namen actief deel aan dit initiatief.

Meer natuur op school: een echte aanwinst voor de gezondheid van kinderen

Het B@seball-onderzoek heeft bijgedragen aan de groeiende hoeveelheid wetenschappelijk bewijs, die aantoont dat groen in en rond scholen bijdraagt aan het mentale welzijn van kinderen en de ontwikkeling van een gezond immuunsysteem. Dit is vooral belangrijk in stedelijke gebieden, waar kinderen meer worden blootgesteld aan vervuiling en minder contact hebben met de natuur. Kinderen in scholen in groenere stedelijke omgevingen tonen een vermindering van allergische symptomen zoals piepende ademhaling, rhinitis of eczeem.

De aanwezigheid van een grotere verscheidenheid aan natuurlijke elementen zoals houtsnippers, grind, heggen, bomen, bloembedden, vijvers en gras werd in verband gebracht met een vermindering van rhinitissymptomen. Bepaalde bacteriën die normaal geassocieerd worden met planten kunnen, wanneer ze aanwezig zijn op de speelplaats, een gezondere immuunontwikkeling bij kinderen bevorderen en allergische symptomen verminderen.

Welzijn bevordert concentratie

Bovendien bleken de aandachtstests beter te zijn in scholen met groene ruimtes, vooral in stedelijke gebieden. De aanwezigheid van meer planten en bomen op school helpt kinderen zich beter te voelen. En wanneer kinderen zich beter voelen, verbeteren hun concentratie en aandacht in de klas.

Toegang tot natuur is cruciaal

De toegang tot natuur, die een goede invloed op de gezondheid heeft, is jammer genoeg ongelijk verdeeld. Uit studies zoals deze, blijkt dat kinderen geen gelijke kansen hebben wat betreft leefomstandigheden in hun omgeving. Het B@seball-onderzoek toont aan dat kinderen met een hogere sociaaleconomische status zich meer verbonden voelen met de natuur en een positievere houding hebben ten opzichte van buitenspelen. Dit kan worden verklaard doordat deze kinderen vaker contact hebben met de natuur en dus profiteren van de positieve effecten op hun gezondheid. Het is een maatschappelijke uitdaging om ervoor te zorgen dat alle kinderen dagelijks gelijke toegang hebben tot natuur, wat essentieel is voor hun gezondheid.

Uit het onderzoek blijkt ook dat het welzijn van kinderen uit meer achtergestelde omgevingen (lage SES) sterker verbetert in een groene schoolomgeving. Dit suggereert dat sommige sociaaleconomische ongelijkheden kunnen worden gecompenseerd door de vergroening van speelplaatsen

Participatieve wetenschap

Gedurende 4 jaar werkten onderzoekers nauw samen met scholen en leerlingen. Die vulden vragenlijsten in, identificeerden biodiversiteit, verzamelden stalen op de speelplaats en namen bacteriemonsters van hun wangen. Dankzij hun betrokkenheid konden de onderzoekers voldoende gegevens verzamelen om sterke conclusies te trekken.

Hoe kunnen scholen vergroenen?

Het begint allemaal met de bereidheid van een gedreven team binnen de school. Dit positieve project kan door alle personeelsleden worden voorgesteld, maar vraagt wel om professionele ondersteuning. Gelukkig bestaan dergelijke initiatieven al! In Vlaanderen kan je een beroep doen op de expertise van GoodPlanet om de vergroening van je speelplaats en je omschakeling naar meer Speel- en leergroen mee te begeleiden door ons in te schrijven in je projectaanvraag voor ‘Natuur in je school’, van de Vlaamse overheid. We begeleiden scholen om hun projecten concreet te maken en bieden de nodige tools om de groene ruimtes te onderhouden, zodat de positieve impact op leerlingen en biodiversiteit duurzaam is.
Meer informatie >

De resultaten van dit onderzoek worden gepubliceerd in diverse wetenschappelijke tijdschriften en zullen gedeeld worden met het grote publiek. Beleidsaanbevelingen zijn ook voorgelegd aan politici, verenigingen en gemeenten, zodat betrokkenen en besluitvormers hiermee aan de slag kunnen gaan.