Wat zijn de zeven E’s en hoe past GoodPlanet ze concreet toe?
Het 7E-model gaat uit van zeven hefbomen die mensen helpen om tot ander gedrag te komen. Het is een uitbreiding van het 4E-model, een klassieker in gedragsveranderingstheorie.
1. Enable – maak het mogelijk
De eerste stap is: ‘Enable’ of ‘Maak (het gewenste gedrag) mogelijk’. Dat lijkt evident, maar bijvoorbeeld: wil je dat mensen met de fiets naar het werk komen? Zorg dan dat ze een fiets hebben en hun fiets kwijtkunnen bij aankomst. Onderzoek de randvoorwaarden voor het gewenste gedrag. Deze ‘basis’-E wordt weleens vergeten.
Concreet:
Wil je dat mensen hun afval goed sorteren? Zorg dan voor vuilnisbakken. En overdrijf gerust! Je kan radicaal gaan: wil je dat iedereen ‘paperless’ gaat en minder print? Neem dan de printers weg …
2. Encourage – moedig aan & beloon
De tweede hefboom is ‘Encourage’ of ‘Moedig (het gewenste gedrag) aan’.
Concreet:
Aanmoedigen is positief belonen door bijvoorbeeld fietsers een hogere vergoeding te geven.
3. Engage – betrek iedereen
De derde ‘E’ luidt ‘Engage’ of ‘Betrek (mensen bij het implementeren van gewenst gedrag). Als mensen in z’n verandering het gevoel hebben dat ze deel uitmaken van een groep en dat ze door mee te doen bijdragen aan een groter, zinvol geheel, is dat een belangrijke driver en succesfactor. Betrokkenheid krijg je vooral door samen te denken en ontwikkelen én door het aandeel in het grotere plaatje te benadrukken.
Concreet:
Een fijn praktijkvoorbeeld is ‘The Litter Challenge’ van GoodPlanet-een zwerfvuiltraject voor secundaire scholen- bedenken jongeren samen oplossingen om zwerfvuil te vermijden en positief gedrag bij leeftijdsgenoten te stimuleren. Een vuilnisbak met vervormde monden van leerkrachten als inwerpgaten was op een school één van de winnende ideeën voor minder zwerfvuil. Misschien niet grappig bevonden door alle leerkrachten, maar toch één vuilnisbak met draagvlak die vooral zal werken omdat vele leerlingen zelf hem hebben bedacht!
GoodPlanet organiseert ook ‘CSR-days’ en teambuildings waar dit ontwikkelen van een ‘samen’-gevoel centraal staat: samen kijken hoe je naar het werk komt en hoe dat duurzamer zou kunnen, samen een planeetvriendelijke lunch bereiden, je eigen ‘zero-afval’-zak maken, samen kijken welke klimaat-oplossingen in jouw bedrijf mogelijk zouden zijn.
‘The Big Jump’ van GoodPlanet is een goed voorbeeld: De jaarlijkse massasprong in rivieren om aandacht te vragen voor proper water brengt mensen op de been omdat het aspect ‘samen ergens aandacht voor vragen’ een belangrijk deel uitmaakt van de campagne.
4. Exemplify – geef het goede voorbeeld
De vierde ‘E’ is ‘Exemplify’ of ‘Geef het goede voorbeeld’. Walk the talk!
Concreet:
Wat heeft het meeste effect op een ‘Kom-Met-De Fiets-campagne, denk je? Als de CEO elke dag met de fiets komt, of als het hele managementteam elke dag in een dikke Audi op de VIP-plekken naast de ingang parkeert?
Of ook: projectteams waar de deelnemers tevreden terugblikken op de afvalworkshops, maar waar aluminiumfolie, apart verpakte koekjes en wegwerpbekers wel de normaalste zaak blijven: dat klopt niet. Walk the talk!
Het 4E-model moedigt mensen dan wel aan om een bepaalde gewoonte om te zetten in een nieuw gedrag, maar heeft een beperking: mensen worden niet aangemoedigd om na te denken over het ‘waarom’ van het gewenste gedrag.
Fran Bambust, een specialiste in gedragsverandering, vulde daarom in 2009 het 4E-model aan met drie E’s: Enlighten, Enthuse & Experience.
Drie E’s die op het lijf van GoodPlanet geschreven zijn, omdat we net specialist zijn in op een positieve manier oplossingen aanbrengen. Kennis verspreiden op een leuke manier zit in het DNA van GoodPlanet, met elke dag tientallen workshops en begeleidingen rond duurzaamheidsthema’s.
5. Enlighten – vertel waarom
Velen weten eigenlijk niet waarom we ons gedrag moeten aanpassen. Je hebt die hard klimaatontkenners die van niets ‘groens’ willen weten, maar recent onderzoek wees uit dat maar liefst 60% van de mensen bereid is duurzamer gedrag aan te nemen, als ze goed geïnformeerd zouden zijn over het waarom en hoe.
Belangrijk: mensen beslissen vooral met hun hart en niet met hun hoofd. Dus het informeren is belangrijk, maar wel telkens met in het achterhoofd welke reflexen, instincten en emoties er leven bij je doelgroep die zich anders moet gaan gedragen -en daar de manier waarop je je argumenten aanbrengt aan aanpassen.
6. Enthuse – enthousiasmeer met een droombeeld
Deze ‘E’ is heel belangrijk en past GoodPlanet dan ook in heel veel begeleidingen toe: niet beginnen met budgetten, plannen en to do’s, maar met droombeelden! Bijvoorbeeld van hoe een groene en buitenruimte eruit kan zien. Samen een inspirerend toekomstbeeld schetsen geeft betrokkenheid en goesting.
7. Experience – zorg voor een waw-ervaring
De GoodCook-workshops van GoodPlanet beginnen niet met de ‘theorie van duurzame voeding’ maar de ervaring staat centraal : kijken, voelen, snijden, ruiken, proeven van plantaardige, seizoensgebonden voeding. Het gevoel van ‘Amai, vegan kan zo lekker zijn, en het is gezond! En planeetvriendelijk!’ is duizendmaal krachtiger is dan een infographic over de CO2-impact van de vleesindustrie.